Oι στόχοι της ενότητας είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας και αλληλένδετοι. Συγκεκριμένα ο κάθε στόχος οικοδομείται στον προηγούμενο, ώστε οι μαθητές/ μαθήτριες να κατακτήσουν σταδιακά και με ευχάριστο τρόπο τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις.

Βιωματικός

• Η εξοικείωση των μαθητών με την έννοια της διαφορετικότητας.

Εννοιολόγησης

• Η κατανόηση της έννοιας του ρατσισμού και των μορφών του.

Ανάλυσης

• Η ενίσχυση της ενσυναίσθησης

Εφαρμογής

• Η υιοθέτηση αντιρατσιστικών αντιλήψεων, δεξιοτήτων και στάσεων

Στόχοι:

•Οι συµµετέχοντες να συζητήσουν αντιµαχόµενα θέµατα από διάφορες οπτικές γωνίες. Δραστηριότητα:

Η εκπαιδευτικός δημιουργεί στην τάξη 4 γωνίες με τις ενδείξεις: «Συμφωνώ απόλυτα», «Συμφωνώ», «Διαφωνώ ριζικά» και «Διαφωνώ». Στο κέντρο της αίθουσας τοποθετείται μία πρόταση γραμμένη σε χαρτόνι. Για παράδειγμα: «Οι Έλληνες είναι φιλικοί με τους μετανάστες/πρόσφυγες», «Οι μετανάστες θέλουν να κάνουν κακό στους ντόπιους» ή «Ο πολιτισμός της χώρας υποδοχής είναι ανώτερος από αυτόν της χώρας προέλευσης». Κάθε παιδί, ανάλογα με την άποψή του, οδηγείται στην αντίστοιχη γωνία της τάξης. Υπάρχει κλιμάκωση των απόψεων με τους δύο πόλους να είναι αρνητικοί-θετικοί αλλά και ενδιάμεσες διαβαθμίσεις. Όταν όλοι οι μαθητές πάρουν τη θέση που τους αντιπροσωπεύει, γίνεται ένας διάλογος εντός των ομάδων κι έπειτα συζήτηση μεταξύ των ομάδων για το θέμα. Στη συζήτηση, γίνεται λόγος για τις διαφορετικές προσεγγίσεις που επιδέχεται η κεντρική πρόταση, χωρίς να υπάρχει σωστή ή λανθασμένη. Στο τέλος, όσοι μεταπείστηκαν, αλλάζουν γωνία. Το σημαντικό είναι οι λόγοι που έκαναν την αρχική τοποθέτηση.

Για τον μαθητή

Στο κέντρο της τάξης βλέπεις κάποιες δηλώσεις σε χαρτόνια όπως «Οι Έλληνες είναι φιλικοί με τους μετανάστες/πρόσφυγες», «Οι μετανάστες θέλουν να κάνουν κακό στους ντόπιους» ή «Ο πολιτισμός της χώρας υποδοχής είναι ανώτερος από αυτόν της χώρας προέλευσης». Στην αίθουσα υπάρχουν "φωλιές" με τις επιγραφές : «Συμφωνώ απόλυτα», «Συμφωνώ», «Διαφωνώ ριζικά» και «Διαφωνώ». Σκέφτεσαι πώς αισθάνεσαι για την κάθε δήλωση και πηγαίνεις στην φωλιά που ταυτίζεσαι περισσότερο. Στη συνέχεια, συζητάς με τους συμμαθητές σου τους λόγους που συμφωνείς ή διαφωνείς με την δήλωση στο χαρτόνι και ακούς τις απόψεις όλων. Στο τέλος, αν άλλαξες γνώμη, μπορείς να πας σε άλλη φωλιά που πλέον θα σε αντιπροσωπεύει.

Για τον εκπαιδευτή

Κατασκευάζετε χαρτόνια με δηλώσεις όπως «Οι Έλληνες είναι φιλικοί με τους μετανάστες/πρόσφυγες», «Οι μετανάστες θέλουν να κάνουν κακό στους ντόπιους» ή «Ο πολιτισμός της χώρας υποδοχής είναι ανώτερος από αυτόν της χώρας προέλευσης» και τα τοποθετείται στο κέντρο της τάξης. Στις γωνίες της αίθουσας δημιουργείτε "φωλιές" με τις επιγραφές: «Συμφωνώ απόλυτα», «Συμφωνώ», «Διαφωνώ ριζικά» και «Διαφωνώ». Έπειτα, ζητάτε από τους μαθητές να οδηγηθούν στην "φωλιά" που τους αντιπροσωπεύει σχετικά με την άποψή τους για την εκάστοτε τοποθέτηση των χαρτονιών και ζητάτε να τεκμηριώσουν τον λόγο που τους οδήγησε εκεί. Στη συνέχεια, προτρέπετε να συζητήσουν μεταξύ τους τις απόψεις τους για το θέμα. Τελικά, δίνετε τη δυνατότητα στους μαθητές να αλλάξουν "φωλιά" αν η άποψή τους διαφοροποιήθηκε μετά τον διάλογο.

Στόχοι

: •Η εξοικείωση των μαθητών με την έννοια της διαφορετικότητας. Δραστηριότητα: (αξιοποίηση τραγουδιών και βιβλίων) Η εκπαιδευτικός προχωρά στην ανάγνωση κάποιων παραμυθιών όπως «Σκληρό καρύδι» (Σβορώνου Ελένη), «Το κίτρινο λεωφορείο για την πατρίδα» (Μπουλώτης Χρήστος) και «Ο Ναβίντ δεν ήρθε για διακοπές» (Χριστοδούλου Πάνος). Δίνεται χρόνος στους μαθητές να ξεφυλλίσουν και να επεξεργαστούν την εικονογράφηση των παραμυθιών. Στη συνέχεια, επιλέγονται ορισμένα βίντεο σχετικά με τον ρατσισμό. Ενδεικτικά θα μπορούσαν να είναι τα παρακάτω: «Τα γυαλιά της διαφορετικότητας- Πρόγραμμα ‘’Είμαστε όλοι πολίτες’’» (https://www.youtube.com/watch?v=0HiPFdNgTgY), «Διαφορετικότητα ‘’Ο Μαυρούλης’’». Όλα τα παραπάνω μπορούν να αποτελέσουν έναυσμα για συζήτηση σχετικά με τον ρατσισμό, τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις. Τέλος, οι μαθητές μπορούν να δημιουργήσουν μία αφίσα-κολάζ με τα δικά τους μηνύματα για τον ρατσισμό.

Για τον μαθητή

Ακούς την δασκάλα να διαβάζει κάποια παραμύθια στην τάξη και στη συνέχεια περνάν από όλους σας για να μπορέσετε να δείτε τις εικόνες και να τα ξεφυλλίσετε. Μετά, βλέπεις κάποια βίντεο που έχουν να κάνουν με τον ρατσισμό και τις σχέσεις μας με παιδιά από άλλες χώρες και πολιτισμούς. Έτσι, ξεκινάτε μια συζήτηση με την κυρία για τους λόγους που δεν πρέπει να είμαστε ρατσιστές. Τέλος, φτιάχνετε ένα κολάζ που μπορείτε να γράψετε τα δικά σας μηνύματα κατά του ρατσισμού

. Για τον εκπαιδευτή

Επιλέγετε εκπαιδευτικό υλικό όπως βίντεο, τραγούδια και παραμύθια που να σχετίζονται με το θέμα του ρατσισμού. Μπορείτε να διαβάσετε στην τάξη τα εξής παραμύθια: «Σκληρό καρύδι» (Σβορώνου Ελένη), «Το κίτρινο λεωφορείο για την πατρίδα» (Μπουλώτης Χρήστος) και «Ο Ναβίντ δεν ήρθε για διακοπές» (Χριστοδούλου Πάνος). Δώστε χρόνο στους μαθητές να ξεφυλλίσουν και να επεξεργαστούν το παραμύθι. Επίσης, δείξτε τους τα βίντεο: «Τα γυαλιά της διαφορετικότητας- Πρόγραμμα ‘’Είμαστε όλοι πολίτες’’» (https://www.youtube.com/watch?v=0HiPFdNgTgY), «Διαφορετικότητα ‘’Ο Μαυρούλης’’». Έτσι, σας δίνετε η ευκαιρία να ξεκινήσει συζήτηση για τον ρατσισμό. Τέλος, ζητήστε από τους μαθητές να δημιουργήσουν ένα κολάζ-αφίσα με τα δικά τους μηνύματα για τον ρατσισμό

Για τον μαθητή

Αφού παρακολουθήσεις την παρουσίαση ppt από τον εκπαιδευτικό, θα χωριστείς σε ομάδα και θα αναλάβεις να δημιουργήσεις ένα θεματικό κολάζ, το οποίο θα αναφέρεται σε μία από τις μορφές του ρατσισμού. Το υλικό για το κολάζ μπορείς να το αντλήσεις από πηγές έντυπες και ηλεκτρονικές.

Για τον εκπαιδευτή

Θα χωρίσετε το μάθημα σε δύο μέρη, ένα θεωρητικό και ένα πρακτικό. Στο θεωρητικό μέρος, θα παρουσιάσετε ένα powerpoint, όπου θα αναλύσετε τον όρο του ρατσισμού και τις επιμέρους μορφές του. Στο πρακτικό μέρος, θα χωρίσετε τους μαθητές σε ομάδες, εκ των οποίων κάθε ομάδα θα αναλάβει να εκπονήσει ένα διαφορετικό θεματικό κολάζ, ώστε το καθένα να εμπίπτει σε διαφορετική μορφή ρατσισμού. Με αυτό τον τρόπο οι μαθητές θα εμπεδώσουν τα διαφορετικά είδη, αποκτώντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα αναγνώρισης τους.

Για τον μαθητή

Αφού παρακαλουθήσεις το βίντεο που βρίσκεται στον παρακάτω σύνδεσμο (Flamenga, 2018) σχημάτισε κύκλο με τους συμμαθητές σου και συζήτησε τι αποκόμισες από αυτό και ποια συναισθήματα σου προκάλεσε. https://www.youtube.com/watch?v=cPBhIzCog8s Παραμένοντας σε κύκλο, ξεκίνα να μοιράζεσαι πληροφορίες για σένα και τα ενδιαφέροντα σου. Εάν οι συμμαθητές που βρίσκονται δίπλα σου εντοπίσουν κοινά σημεία με εσένα, θα πιάσουν το χέρι σου λαμβάνοντας εκείνοι το λόγο με τη σειρά. Στο τέλος του παιχνιδιού θα πρέπει να έχετε σχηματίσει μία ανθρώπινη αλυσίδα. Βιβλιογραφία: Flamenqa (2013, Ιανουαρίου 11). Ένα παραμύθι για τον Ρατσισμό [Βίντεο]. Youtube. Ανακτήθηκε 16.03.2023 από https://www.youtube.com/ watch?v=cPBhIzCog8s

Για τον εκπαιδευτή

Αφού βάλετε στους μαθητές να παρακολουθήσουν το σύντομο βίντεο με τίτλο «Ένα παραμύθι για τον Ρατσισμό», θα τους συγκεντρώσετε γύρω από ένα κύκλο για να συζητήσουν τι αποκόμισαν από το βίντεο και τα συναισθήματα που τους προκάλεσε. Θα ολοκληρώσετε τη δραστηριότητα με το εξής παιχνίδι: αφού ζητήσετε από τους μαθητές να παραμείνουν σε κύκλο θα επιλέξετε κάποιον από αυτούς για να ξεκινήσει να παρουσιάζει τον εαυτό του και τα ενδιαφέροντα. Όσοι βρίσκονται δίπλα του και εντοπίσουν κοινά σημεία με τον ομιλητή, θα λάβουν με τη σειρά το λόγο, ακολουθώντας την ίδια διαδικασία. Σκοπός του παιχνιδιού, είναι η δημιουργία μιας ανθρώπινης αλυσίδας που θα αναδείξει τις ομοιότητες των παιδιών, καταρρίπτοντας τα ετερόκλητα στοιχεία που φαίνεται να τα χωρίζουν. Έτσι θα συνειδητοποιήσουν εμπράκτως ότι παρά τις όποιες επιφανειακές διάφορες, όλοι οι άνθρωποι είναι κατά βάθος όμοιοι και άρα ίσοι μεταξύ τους.

Για τον μαθητή

Ακούς την μελέτη περίπτωσης και χωρίζεσε σε ομάδες για να δουλέψεις συνεργατικά και ομαδικά για να συλλέξετε πληροφορίες μέσω συζήτησης για τα αίτια συμπεριφορών του κόσμου για τον Μεχμέτ, τα συναισθήματα και τις επιπτώσεις στην ζωή του Μεχμέτ. Αφού καταλήξεις σε κάποιο συμπέρασμα με την ομάδα σου όταν η εκπαιδευτικός σας μαζέψει όλους στην ολομέλεια , η ομάδα σου συζητάει στην ολομέλεια τα ευρήματα της .

Για τον εκπαιδευτή

Παρουσιάζετε στους μαθητές μια προφορική μελέτη περίτπωσης που αφορά ένα παιδί μεταναστευτικής καταγωγής τον Μεχμέτ και μια μέρα από την καθημερινότητα του. Σε αυτή την ιστορία αναφέρετε τις συμπεριφορές και τις βαθύτερες σκέψεις του Μεχμέτ ώστε να δώσετε περισσότερες πληροφορίεςπ ου θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμες στους μαθητές, για να τους ευαισθητοποιήσετε. Στην συνέχεια, χωρίζετε τα παιδιά σε ομάδες στις παρακάτω έννοιες: αίτια συμπεριφοράς κόσμου (αφορμές), συναισθήματα του Μεχμέτ, επιπτώσεις στον Μεχμέτ. Για να γίνει η αξιολόγηση της διαδικασίας ζητάτε από τα παιδιά, να παρουσιάσουν στην ολομέλεια τα ευρήματα τους και να τα συζητήσουν στην τάξη. Εναλλακτικά θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε το παρακάτω βίντεο- παραμύθι: https://youtu.be/WQJhuAfVTqo *Αντλήθηκε από UNHCR Greece στις 26/04/203: Ειρήνη– Η ιστορία ενός παιδιού πρόσφυγα (5-8 ετών) από τον σύνδεσμο https://youtu.be/WQJhuAfVTqo

Για τον μαθητή

Επιλέγεις με την ομάδα σου την κατηγορία μια από τις κατηγορίες που έχετε για επιλογή και στην συνέχεια αναζητάτε πληροφορίες ως ομάδα στο διαδίκτυο μέσω της χρήσης του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή. Αναθέτετε έπειτα από συζήτηση ρόλους ώστε όλοι να κάνουν και από κάποια εργασία. Και στο τέλος αξιολογείτε τις πληροφορίες που συλλέξατε και τις συγκεντρώνεται στο κεντρικό χαρτί της τάξης

. Για τον εκπαιδευτή

Χωρίζουμε τους μαθητές σε 3 ομάδες (αίτια, συνέπειες- επιπτώσεις, τρόποι αντιμετώπισης) για τις κεντρικές έννοιες του ρατσισμού με την χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή. Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές να θα εμβαθύνουν περισσότερο στις λεπτομέριες και θα ανακαλύψουν νέες πληροφορίες που δεν είχα σκεφτεί. Συγκέντρωση σε ένα χαρτόνι με κεντρική έννοια τον :Ρατσισμό. Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές μαθαίνουν αν σκέφτονται κριτικά και αξιολογικά για τη νεπιλογή κατάλληλων πληροφοριών.

H εκπαιδευτικός θα κάνει προβολή ενός εικοσάλεπτου βίντεο της Ύπατης Αρµοστείας του ΟΗΕ «Παιδιά πρόσφυγες». Στο βίντεο «Παιδιά πρόσφυγες», πέντε παιδιά πρόσφυγες από το Σουδάν, την Καµπότζη, το Αφγανιστάν και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη περιγράφουν την εµπειρία τους ως πρόσφυγες από διαφορετική οπτική: προσπαθώντας να ενταχθούν σε µία νέα χώρα υποδοχής, προσαρµόζοντας τις ανάγκες τους στις συνθήκες διαβίωσης ενός προσφυγικού καταυλισµού ή επιστρέφοντας στη χώρα καταγωγής τους µετά τον πόλεµο. Παράλληλα, αφηγούνται τις σκέψεις τους και τις ελπίδες τους για το µέλλον.

Στη συνέχεια, θα διατυπωθούν ποικίλα ερωτήματα όπως:

1. Τι αφήνουν πίσω οι πρόσφυγες;

2. Ποια η διαφορά από τους µετανάστες; κ.α.

3. Τι συναισθήµατα δηµιουργήθηκαν κατά τη παρακολούθηση του βίντεο;

Έπειτα, ανατίθεται τα παιδιά να γράψουν ένα γράμμα στο Δήμαρχο, ώστε να του επικοινωνήσουν όσα αποκόμισαν από το βίντεο και να απαιτήσουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για τους πρόσφυγες και το δικαίωμα τους σε υπηρεσίες της χώρας που διαμένουν (π.χ. υγεία, εκπαίδευση κ.ο.κ.).

Για τον μαθητή

Βλέπεις το βίντεο της Ύπατης Αρµοστείας του ΟΗΕ «Παιδιά πρόσφυγες». Απαντάς στα ερωτήματα της εκπαιδευτικού για το

1.Τι αφήνουν πίσω οι πρόσφυγες;

2. Ποια η διαφορά από τους µετανάστες; κ.α.

3. Τι συναισθήµατα δηµιουργήθηκαν κατά τη παρακολούθηση του βίντεο;

Έπειτα γράφεις ένα γράμμα στο Δήμαρχο, ώστε να του επικοινωνήσεις όσα αποκόμισες από το βίντεο και να απαιτήσεις καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για τους πρόσφυγες και το δικαίωμα τους σε υπηρεσίες της χώρας που διαμένουν (π.χ. υγεία, εκπαίδευση κ.ο.κ.).

Για τον εκπαιδευτή

Παρουσιάζετε στους μαθητές το βίντεο της Ύπατης Αρµοστείας του ΟΗΕ «Παιδιά πρόσφυγες». Μετά τη προβολή του εν λόγω βίντεο, θέτετε ερωτήματα, που στοχεύουν στην εξωτερίκευσή των συναισθημάτων τους και των αντιλήψεων τους όπως:

1.Τι αφήνουν πίσω οι πρόσφυγες;

2. Ποια η διαφορά από τους µετανάστες; κ.α.

3. Τι συναισθήµατα δηµιουργήθηκαν κατά τη παρακολούθηση του βίντεο;

Αναθέτετε στους μαθητές τη συγγραφή ενός γράμματος προς στο Δήμαρχο ,ώστε να του επικοινωνήσουν όσα αποκόμισαν από το βίντεο και να απαιτήσουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για τους πρόσφυγες και το δικαίωμα τους σε υπηρεσίες της χώρας που διαμένουν (π.χ. υγεία, εκπαίδευση κ.ο.κ.).

Η εκπαιδευτικός θα χρησιµοποιήσει ένα θεατρικό έργο. Μαζί µε τους µαθητές από κοινού με τους γονείς τους, να πραγματοποιούνταν µια µικρή εκδήλωση, όπου προσκεκλημμένοι θα ήταν και οι γονείς των µαθητών, ώστε να παρακολουθήσουν µια µικρή παράσταση δραµατοποιώντας ένα από τα παραµύθια που θα έχει δουλέψει, όπως είναι η ιστορία «Έιρήνη», µια µεταφρασµένη ιστορία της Ύπατης Αρµοστείας του Ο.Η.Έ. Βασικός στόχος θα είναι να αντιληφθούν τα παιδιά τη σηµασία της διαφορετικότητας παίζοντας οι ίδιοι τους ρόλους αυτών που δέχονται τα αποτελέσµατα της διαφορετικότητας αλλά και αυτούς που αντιδρούν αρνητικά απέναντι σε όσους διαφέρουν. Κύριος στόχος είναι, να αντιληφθούν τα παιδιά τη σημασία της διαφορετικότητας μέσω ρόλων και την ενίσχυση της ενσυναίσθησης.

Για τον μαθητή

Έχεις διδαχθεί το παραμύθι «Έιρήνη», », µια µεταφρασµένη ιστορία της Ύπατης Αρµοστείας του Ο.Η.Έ. Μαζί µε τους συμµαθητές σου και από κοινού με τους γονείς σου, να πραγματοποιήσεις µια µικρή εκδήλωση, όπου προσκεκλημμένοι θα είναι και οι γονείς των µαθητών, ώστε να παρακολουθήσουν µια µικρή παράσταση, εφόσοσον έχει δραματοποιηθεί η εν λόγω ιστορία. Αυτή είναι µια δραστηριότητα ενσυναίσθησης στα πλαίσια της διδασκαλίας που θα σε βοηθήσει να καταλάβεις και να νιώσεις τι σηµαίνει να είσαι διαφορετικός και πως πρέπει να συμπεριφέρεσαι σε κάποιον που διαφέρει από εσένα. Αποβάλλοντας τις στερεοτυπικές αντιλήψεις και έχοντας ως γνώμονα στη ζωή σου αντιρατσιστικές πεποιθήσεις.

Για τον εκπαιδευτή

Θα χρησιμοποιήσετε ένα θεατρικό έργο. Μαζί με τους μαθητές σας και από κοινού με τους γονείς τους, να κάνετε μια μικρή εκδήλωση, όπου προσκεκλημένοι θα είναι και οι γονείς των μαθητών, ώστε να παρακολουθήσετε μια μικρή παράσταση δραματοποιώντας ένα από τα παραμύθια που έχετε δουλέψει, όπως είναι η ιστορία « Έιρήνη», μια μεταφρασμένη ιστορία της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Έ. Βασικός στόχος θα είναι να αντιταχθούν τα παιδιά τη σημασία της διαφορετικότητας παίζοντας οι ίδιοι τους ρόλους αυτών που δέχονται τα αποτελέσματα της διαφορετικότητας αλλά και αυτούς που αντιδρούν αρνητικά απέναντι σε όσους διαφέρουν. Ο Κύριος στόχος είναι, δεν αντικαθιστούν τα παιδιά τη σημασία της διαφορετικότητας μέσω ρόλων και την ενίσχυση της ενσυναίσθησης.